Xin mọi người tư vấn giúp em nên làm thế nào ạ: Em cho người bạn vay tiền, người bạn có viết giấy vay tiền và hẹn ngày trả, trong giấy vay không đề cập lãi. Tuy nhiên đến ngày hẹn trả người này không trả, em đã nhiều lần đòi. Em biết là người này có đủ điều kiện, khả năng để trả nhưng cố tình chây ỳ không trả cho em. Vậy em có thể kiện người này về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hay không ạ? Em muốn nhờ đến pháp luật thì phải làm như thế nào ạ (số tiền người này mượn em là 100 triệu đồng ạ). Mong mọi người tư vấn giúp, em cám ơn ạ!
Tư vấn:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới Công ty Luật TNHH Trung Cường. Về vấn đề bạn hỏi, chúng tôi xin được tư vấn như sau:
1. Quy định về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:
Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản được quy định cụ thể tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 như sau:
Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. …
4. …
5. …
Theo quy định trên thì tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là hành vi: vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó, hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả; hoặc sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản. Giá trị tài sản bị chiếm đoạt: tài sản phải có giá trị từ 4.000.000 đồng trở lên thì mới phạm vào tội này, nếu dưới 4.000.000 đồng thì phải có thêm các điều kiện khác như đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và điều 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ thì mới phạm vào tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Theo như bạn trình bày thì bạn có cho một người bạn vay 100 triệu đồng, có viết giấy vay tiền, tuy nhiên đến thời hạn trả tiền thì người bạn này lại chây ỳ không trả rất nhiều lần dù có đủ điều kiện và khả năng để trả. Như vậy là người bạn này đã có dấu hiệu “đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả” nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ và chiếm đoạt số tiền đã vay. Vì vậy với các hành vi của người bạn này cùng với số tiền vay là 100 triệu đồng thì bạn có thể khởi kiện người bạn này tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” được quy định tại điểm a Khoản 1, Khoản 2 Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
2. Về việc tố giác tội phạm:
Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền. Do đó, trước tiên bạn cần làm đơn tố cáo hành vi vay tiền rồi cố tình chây ỳ, không trả nợ của người bạn trên và gửi đến cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận tố giác.
Quy định trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố đã được nêu rõ tại Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:
Điều 145. Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
1.Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
2.Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gồm:
a) Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;
b) Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.
3. Thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố:
a) Cơ quan điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo thẩm quyền điều tra của mình;
b) Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền điều tra của mình;
c) Viện kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.
4. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có trách nhiệm thông báo kết quả giải quyết cho cá nhân, cơ quan, tổ chức đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Theo quy định trên thì trước hết bạn cần làm đơn trình báo hoặc đơn tố cáo gửi tới cơ quan công an gần nhất, hoặc Viện Kiểm sát, UBND các cấp tại khu vực bạn đang cư trú. Bạn cần trình bày sự việc với cơ quan điều tra và cung cấp các thông tin, tài liệu khác theo yêu cầu của cơ quan điều tra. Hoặc bạn có thể gửi đơn khởi kiện tới Tòa án nhân dân cấp huyện nơi hai bạn thực hiện việc cho vay tiền này.
3. Về thẩm quyền giải quyết vụ án:
Thẩm quyền thụ lý giải quyết vụ án này được căn cứ theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự tại Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Vì vậy bạn có thể gửi đơn khởi kiện lên Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bạn đang cư trú vì thẩm quyền xét xử của Tòa án là nơi tội phạm đã được thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 268 và Khoản 1 Điều 269 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
“Điều 268. Thẩm quyền xét xử của Tòa án
1. Tòa án nhân dân cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng, trừ những tội phạm:
a) Các tội xâm phạm an ninh quốc gia;
b) Các tội phá hoại hoà bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh;
c) Các tội quy định tại các điều 123, 125, 126, 227, 277, 278, 279, 280, 282, 283, 284, 286, 287, 288, 337, 368, 369, 370, 371, 399 và 400 của Bộ luật hình sự;
d) Các tội phạm được thực hiện ở ngoài lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Điều 269. Thẩm quyền theo lãnh thổ
- Tòa án có thẩm quyền xét xử vụ án hình sự là Tòa án nơi tội phạm được thực hiện. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được nơi thực hiện tội phạm thì Tòa án có thẩm quyền xét xử là Tòa án nơi kết thúc việc điều tra.”
Trên đây là nội dung tư vấn mang tính tham khảo của Tư vấn viên pháp luật thuộc Công ty Luật TNHH Trung Cường. Nếu cần tư vấn chi tiết, hãy liên hệ với chúng tôi qua số Tổng đài tư vấn pháp luật miễn phí 19006184 hoặc gọi đến số 0982102159; 0982211062; 0918247188 để được trả lời thỏa đáng hoặc cung cấp dịch vụ Luật sư.